Żywienie koni

Żywienie powinno zaspokajać rzeczywiste potrzeby zwierzęcia. Zbyt skąpe powoduje wychudzenie, wyniszczenie, i przedwczesne zużycie organizmu, a zbyt obfite jest nie ekonomiczne, powoduje zapasienie, i może być przyczyna wielu chorób. Koniom podaje się różne pasze, obecnie dla koni rekreacyjnych i hodowanych w pensjonatach – stajniach podstawę stanowią pasze objętościowe suche i soczyste, pasze treściwe w postaci ziaren zbóż i niektórych odpadów ich przerobu, a także granulatów, musli, gotowych preparatów ze składnikami mineralnymi i witaminowymi. Wspomnę tu jeszcze, że nie tylko, jakość ale i ilość zadawanego pożywienia wpływa na stan zdrowia zwierzęcia. Zbyt duże obciążenie żołądka sprawia zwierzęciu ból i może być zgubne w skutkach.

Maksymalna pojemność żołądka końskiego wynosi ok.18 litrów, jego układ trawienny przystosowany jest do ciągłego trawienia niewielkich ilości pokarmu. Podstawa żywienia jest podawanie im wielokrotnie niewielkich ilości pokarmu. Na jeden odpas powinno się dać nie więcej niż 2,5 kg paszy treściwej. Koń powinien mieć stały dostęp do siana lub czystej słomy. Dzienna dawka wszystkich pasz objętościowych i treściwych powinna łącznie stanowić 2,5% masy ciała konia(w przypadku kuców – ok. 2%, a młodych koni 3%), ale stosunek paszy treściwej do objętościowej zależy od wykonywanej pracy. Konie wyłączone od pracy powinny nie otrzymywać paszy treściwej ( podczas rekonwalescencji lub choroby najlepiej podawać paszę, której rodzaj i ilość powinny być wcześniej ustalone z lekarzem). Dla koni lekko pracujących przeważa pasza objętościowa, im więcej pracy tym więcej paszy, ale nie powinna ona stanowić wie ej niż 40% całości. Jedynie dla koni wykonujących ciężką pracę pasza treściwa stanowi 70 – 75% dziennej dawki pożywienia. Trzeba przestrzegać stałych pór karmienia, w wypadku koni sportowych można zrezygnować z tej reguły. Po odpasie Kon powinien odpoczywać ok. 2 godzin. Ważne jest również zmniejszenie wieczornego karmienia o połowę, przed dniem wolnym od pracy jak i także w tym dniu. Zimą trzeba zwiększyć ilość wysokoenergetycznej paszy oraz podawanie witamin w naturalnej postaci lub w mieszankach. Przed karmieniem trzeba konia napoić. Za duża ilość wody może „spławić” pokarm i zaburzyć proces trawienia. Jeżeli koń jest bardzo zgrzany nie powinien dostawać wody, powinno się mu podać wodę dopiero, kiedy dokładnie wyschnie. Przed krótkotrwałym wysiłkiem koń nie może obciążać sobie żołądka wodą, powinno podać mu wodę dwie godziny wcześniej. Nie dotyczy to koni, które biorą udział w pracy na wytrzymałość, brak wody może spowodować odwodnienie organizmu. W czasie upalnych dni po ciężkiej pracy powinno się podawać niewielkie ilości niezbyt zimnej wody, co 10 minut.

Paszę objętościową powinno podać godzinę przed treściwą żeby nie dopuścić do zakwaszenia jelita grubego. Zielonki, w tym trawy o długich źdźbłach, nie należy podawać w dużych porcjach koniom chowu stajennego, ponieważ jedzą one zbyt łapczywie i obciążają nadmiernie żołądek. Najlepiej podawać ja w małych ilościach i dopiero po zdaniu siana. Jeżeli podamy marchew, buraki, jabłka przed paszą treściwą to Kon je lepiej strawi, jeżeli jabłka pokroimy na cząstki, odstawimy aż zbrązowieją i dodamy trochę oleju roślinnego to koń je jaszcze lepiej strawi. Zwierzęta, które cierpią na nadwagę powinny mieć zmniejszone spożywanie smakołyków i oleju. Dietę należy skonsultować z lekarzem – zależy ona od rodzaju pracy, jaka wykonuje nasz koń. Otyłe konie mają częściej kłopoty z nogami niż szczupłe.

Pasze zadawane koniom muszą być świeże, i dobrze przechowywane. Kon ma wrażliwy przewód pokarmowy i przy karmieniu paszami stęchłymi lub nadpleśniałymi łatwo zapada, na mokrzysko (kolkę). Jeżeli mamy zamiar zmienić pasze naszego konia powinniśmy robić to stopniowo zaczynając od małych dawek. Ogólnie pasze dzielimy na pasze objętościowe suche i pasze treściwe.

Tak, więc pasze objętościowe można podzielić na soczyste i suche. Pasze objętościowe soczyste to głównie zielonki. Konie trzymane na pastwiskach maja do niej stały dostęp, natomiast konie stojące w stajni otrzymują ją w formie skoszonej masy. Zielonka z odpowiednio dobranej trawy jest bardzo wartościowa, zawiera dużo białka, włókna, soli mineralnych, witamin i prowitamin niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Im bliżej jesieni tym wartość jest niższa. W roślinach zwiększa się udział nierozkładającego się drzewnika (ligniny) i zmniejsza wartość odżywcza. Można nawet to zauważyć w zachowaniu koni, które grzebią kopytami dziury w ziemi szukając bogatych w mikroelementy korzeni. W tym okresie powinno dorzucać się siana na padoki. Koń powinien mieć stały dostęp do lizawki solnej, jako źródła sodu. Brak sodu sprawia, że zwierze szybko się męczy. Koniom, które stoją w stajni powinno się podawać świeżo skoszoną trawę. Zaparzona, zwiędnięta, sfermentowana, czy nawet silnie zmoczona przez deszcz powoduje wzdęcia. Cennym dodatkiem do diety jest skarmianie również roślinami okopowymi takimi jak marchew i buraki. Dużą role w okresie zimowym spełnia marchew, zawiera dużo witaminy A i C. Ma ona regulujące działanie na układ pokarmowy. Najlepiej podawać ją z burakami i jabłkami. Należy pamiętać, że za duża ilość jabłek powoduje biegunkę.

J.K