Materiał do badań dla lekarza weterynarii

Kał do badań:

Potrzebne: pojemnik zakręcany, jednorazowy, folia aluminiowa, papier/ gazeta, koperta „bąbelkowa" lub pojemnik styropianowy, rękawiczki jednorazowego użytku.

Kał do badań w kierunku pasożytów wewnętrznych musi być świeży, czyli pochodzący ze świeżego wypróżnienia. Do pojemnika pobieramy 1/5 z każdej z 3 lub 4 grud. Badamy całe stado, szczególnie osobniki wykazujące oznaki kliniczne: wychudzenia, występujące zaparcia, powracające biegunki, osłabienie wydolności fizycznej, zmienny, spaczony apetyt itp.

 Na wypełniony pojemnik naklejamy kartkę z opisem: data poprania, imię lub numer konia, krótki opis całego kału. Dobrze zakręcamy, owijamy w gazetę tworząc rulonik, obkładamy folią aluminiową tak zabezpieczone pojemniki wkładamy do koperty „bąbelkowej „ lub styropianowego pojemnika. Do momentu przewozu lub nadania paczki do lekarza wykonującego badanie materiał trzymamy w lodówce w najniższej szufladzie. MAX 48h.

Ważne jest, aby zapisać ogólny wygląd kału: konsystencja, kolor, zapach, uwagi itp. np. ciemno zielony połyskliwy lub twardy ciemnobrązowy, cuchnący, z dużą ilością śluzu. Przy badaniu przez lekarza weterynarii kału, którego sam nie pobierał mogą być wskazówką do zdiagnozowania intensywności inwazji znalezionych pasożytów lub ich jaj etc.

Do leczenia farmakologicznego kwalifikują się te osobniki, u których intensywność inwazji przekracza 200 jaj na 1 g badanego kału!  Zastosowane środki farmakologiczne musza być dopasowane do wykrytego gatunku pasożyta.                 Używanie „na ślepo" może doprowadzić do wykształcenia oporności na stosowane środki. Tym samym zmniejszyć pule środków farmakologicznych i ich skuteczności przy kolejnej inwazji pasożytów.

Wymaz i zeskrobiny

Potrzebne: wymazówki  jałowe /ogólnie dostępne w aptekach/, opakowanie od nich/nie wyrzucać!/, pojemnik jałowy na mocz, folia aluminiowa, koperta „bąbelkowa", lub czysty papier, koperta zwykła, skalpel lub żyletka jednorazowa( tylko do zeskrobin).

 Wymaz, czyli pobranie materiału z miejsca objętego procesem chorobowym do badania mikrobiologicznego np. z rany trudno gojącej się, badanie w kierunku grzybic itp.

Zeskrobina, czyli pobranie materiału z miejsca chorobowo zmienionego za pomocą skalpela luz żyletki.Skalpel prowadzimy pod kątem, delikatnie zeskrobując do momentu zaczerwienienia miejsca, pobrania.

Pamiętajmy!

Pobranie na wymazówkę samej ropy spod strupem może nie zawierać patogenu np. bakterii ropnych. Pobieranie materiału zawierającego antybiotyk lub inny środek antyseptyczny może zafałszować wynik badania mikrobiologicznego, dając wynik fałszywie ujemny!!

Wszelkie zanieczyszczenia otaczające miejsce przeznaczone do badania może dać wynik fałszywy dodatni. np. brudne od kału, moczu, błota, kurzu, trawy, środków do pielęgnacji, środków przeciw owadom. Nie należy przed wykonaniem wymazu/zeskrobin myć miejsca mydłem, wodą utlenianą itp.

Dobrze jest miejsce oczyścić na sucho i przemyć delikatnie przegotowaną wodą, odczekać aż przeschnie.

Jak poprawnie wykonać wymaz:

- materiał, który chcemy oddać na posiew bakteriologiczny, pobieramy z miejsca na granicy martwej tkanki z żywą, tak, aby wacik dobrze nasiąkł;

- materiał przeznaczony na posiew mykologiczny np. na obecność drożdżaków pobieramy z błon śluzowych nosa, dróg rodnych itp.

Zeskrobiny:

- materiał do badań mykologicznych w kierunku grzybic np. skory, kopyt.

*zmiany na skórze: łączymy pobieranie materiału  ze zeskrobiną z wymazem na granicy obwodu zmiany np. jeśli zmiana jest owalna zeskrobinę robimy na obwodzie nigdy ze środka. Możemy przyłożyć w to miejsce wymazówkę. Miejsce po zeskrobaniu  i pobraniu wymazu dezynfekujemy wacikiem nasączonym jodyną. Pole pobierania zeskrobin  nie większe niż kwadracik  1-2 cm 2

- kopyto : odkrawamy  kawałek  rogu /strzałki na granicy zdrowego/ej z zmienioną.( wystarczy 3 płatki długości 1-2 cm z rożnych miejsc)

Pobrany materiał do badań zabezpieczamy:

-  wymaz wkładając ponownie do opakowania  zaklejając  otwór  taśmą  , opisując  opakowanie wodoodpornym flamastrem: data pobrania, miejsce pobrania, dane konia;

- kopyto, skóra : zeskrobiny wsypujemy  ze skalpelem na czystą, białą kartkę dokładnie składamy, wkładamy do koperty, kopertę opisujemy w ten sam sposób co wymaz. Można materiał wrzucić wraz ze skalpelem do jałowego pojemnika na mocz zabezpieczmy tak samo jak pojemnik z kalem plus opis przyklejony na pojemniku.

Sierść, włosy

Pobieramy sierść lub włosy wizualnie zmienione. Wyrywając małymi kępkami lub kilka włosów, włosie z ogona można skrócić tak aby cześć do badania zawierała cebulki i około 10 -15 cm łodygi włosa.

Zabezpieczamy w ten sam sposób co zeskrobiny.

Pamiętajmy! Zanim dostarczymy materiał dobrze jest umieścić go w lodówce w najniższej szufladzie nie dłużej niż 48h. Najlepiej od razu dostarczyć do lekarza weterynarii .

Wszelkie czynności przy pobieraniu materiału wykonujemy w rękawiczkach jednorazowych.

Zużyte Spalic.

Co warto zbierać ?

Przydatne może być  złapanie owada , który niepokoi konie , wiemy ze je atakuje , pozostawia ślady od kąsania , kłucia czy gryzienia. Znalezione w uszach , w nozdrzach, na ciele itp.Rozpoznanie owada może być wskazówka  dla lekarza przy różnicowaniu  chorób uogólnionych, skóry czy błon śluzowych. Lekarz może trafniej wskazać  środek likwidujący rozpoznane owady ze środowiska  stajni.

Jeśli i zdarzy się, że znajdziemy na koniu kleszcza również  schowajmy do go pojemnika na mocz dobrze zabezpieczmy ponieważ kleszcze po napiciu krwi składają jaja. Lekarz rozpoznając gatunek może nas uczulić na zmianę w  zachowaniu konia np. nagła  gorączka ciągła od 39,5 -41,5*C powodem tego może być pierwotniak przenoszony przez kleszcze Dermacentor :Babesia caballi wywołująca babeszjozę. Chorobę bardzo groźną , atakującą erytrocyty. Istnieje możliwość zbadania samego kleszcza na obecność pierwotniaka w laboratoriach zajmujących się babeszjozą  psów. Ważne po rozpoznaniu Dermacentora reticulatus, D.pictus,D.marginatus na terenie występowania babeszjozy, ponieważ  okres wylęgania się choroby to 5 -15 dni, choroba może być śmiertelna w 50% przypadkach!!

Berenika Chybicka