Maści rozjaśnione

Wśród maści rozjaśnionych, obok izabelowatej, myszatej i bułanej, znanych jest jeszcze kilka ciekawych odcieni. W zależności od rodzaju genu warunkującego ich powstanie wyróżnić możemy:

Maści rozjaśnione genem kremowym
Wpływ genu kremowego na umaszczenie zasadnicze jest zróżnicowany w zależności, czy występuje on w układzie hetero- lub homozygotycznym. W formie niepełnej dominacji prowadzi do rozjaśnienia jedynie brązowego pigmentu, w wypadku podwójnej kopi genu C rozjaśnione zostają natomiast oba pigmenty sierści, grzywy, ogona a nawet skóry.

Maść jelenia
Jest rozjaśnieniem maści gniadej, wynikającym z działania heterozygotycznego układu genu kremowego. Zmianie ulega więc brązowa barwa sierści na odcień żółtawy bądź beżowy. Grzywa, ogon i nogi pozostają jednak czarne.

Maść kara przydymiona
Ponieważ konie kare nie posiadają pigmentu brązowego, to pojawienie się u nich heterozygotycznego układu genu C, nadaje sierści jedynie nieco jaśniejszy odcień, sprawiający wrażenie przydymionego. Oczy takich koń są zazwyczaj jasnobrązowe bądź bursztynowe.

Maść kremowa
Wynika z wypływu recesywnego genu kremowego, który w układzie homozygotycznym prawie całkowicie ogranicza produkcję brązowego pigmentu we włosie konia kaszatanowatego. W efekckie sierść, ogon i grzywa rozjaśnione zostają do odcienia kremowego, prawie białego, skóra jest różowa, oczy niebieskie bądź bursztynowe, a kopyta woskowe.

Maść perłowa
Jest rezultatem wpływu podwójnej kopi recesywnego genu kremowego na kania genetycznie gniadego. Bązowy pigment sierści zostaje rozjaśniony do barwy kremowej, grzywa, ogon i kończyny pozostają nieco ciemniejsze.

Maść przydymiona kremowa
W odróżnieniu od maści karej przydymionej, jest wynikiem działania na maść karą homozygotycznego układu recesywnego genu kremowego. W efekcie uzyskany zostaje jasnoszary odcień sierści, skóra jest różowa, oczy niebieskie a kopyta żółte.

Maści rozjaśnione genem Ch

Maść szampańska
Maść szampańka występuje bardzo rzadko, a jej powstanie warunkowane jest działaniem genu Champagne, który rozjaśnia zarówno pigment brązowy jak i czarny w sierści, grzywie, ogonie a nawet skórze. Tak wiec zasadnicze genetycznie maści kasztanowata, gniada i kara przybierają pod dominującym wpływem genu Ch, barwę żółtozłocistą, rdzawą bądź srebrnobązową. Charakterystyczny dla maści szampańskiej jest też metaliczny połysk sierści, bursztynowe oczy, nakrapianie na pysku oraz śniady odcień skóry. Źrebięta maści szampańskiej przychodzą na świat w nieco ciemniejszym odcieniu sierści i jaśnieją z wiekiem.

W zależności od maści wyjściowej wyróżniamy:

•  odcień szampański klasyczny- wynika z rozjaśnienia maści karej i przechodzi w barwę szarobrązową, z ciemniejszą grzywą i ognem.
•  odcień złotoszampański- jest rozjaśnieniem maści kasztanowatej, przyjmuje różne odcienie barwy żółtozłotej, grzywa i ogon są zazwyczaj tej samej bądź jaśniejszej barwy.
•  odcień bursztynowoszampański- jest rozjaśnieniem maści gniadej, sierść może przyjmować różne odcienie złotego, rdzawego bądź brązowego, grzywa, ogon i dolne partie kończyn pozostają ciemniejsze.

Maści powstałe w wyniku jednoczesnego wpływu dwóch genów rozjaśniających- genu Champagne oraz genu kremowego C, określane są jako Kość Słoniowa Szampańska. Charakteryzuje się ona bladożółtym, jasnoszarym bądź nawet białym odcieniem sierści, złotym połyskiem oraz grzywą i ogonem w podobnej lub nieco ciemniejszej barwie.

W zależnośći od maści wyjściowej wyróżniamy maści:

•  klasyczna szampańską kość słoniową- jest połączeniem z maścią karą przydymioną, czyli karą rozjaśnioną genem C
•  złotoszampańską kość słoniową- powstaje ona z maści zasadniczej kasztanowataj, która pod wpływem genu C przechodzi w izabelowatą, a następnie do dzięki genowi Ch uzyskuje charakterystyczny szampańki odcień.
• bursztynowoszampańską kość słoniową- jest połączeniem z maścią jelenią, czyli wyjściowo z maścią gniadą rozjaśnioną genem C

Maści rozjaśnione genem srebrnym
Gen srebrny jest genem kompletnie dominującym, co oznacza, iż już jego układ heterozygotyczny wywołuje widoczne zmiany w umaszczeniu. Wpływa on jednak jedynie na czarny pigment, rozjaśniając zaróno grzywę, ogon jak i sierść. Działanie genu Z nie ujawnia się u koni kszatanowatych, choć jest przez nie dziedziczony.

Odcienie powstałe z pozostałych umaszczeń zasadniczych możemy określić jako:

•  maść srebrna gniada- uzyskana zostaje przez rozjaśnienie czarnej grzywy i ogona do barwy często znacznie jaśniejszej, konopiastej bądź srebrnej. Sierść wyjściowo czasnych kończyn przyjmuje barwę brązową, czekoladową.
•  maść srebrna kara- grzywa i ogon przyjmuje znacznie jaśniejszy brązowawy bądź srebrny odcień. Eumelanina w sierści reaguje natomiast zmianą barwy na ciemnobrązową, bądź często prawie czarną z jaśniejszymi jabłkami.

Marta Godycka